Iets meer dan tien jaar geleden trok ik voor enkele maanden naar Kenia, het grote avontuur tegemoet. Ik kwam er terecht in een lagere school in Maweni, waar ik – samen met twee studiegenoten – individuele lessen gaf aan kinderen met leermoeilijkheden. We werden in no time opgenomen in de gemeenschap en bouwden heerlijke vriendschappen op. We leerden veel van hun cultuur, zowel verschillen als gelijkenissen.

Rond kerst verlieten we Kenia en gingen we terug huiswaarts. Al snel boekte ik opnieuw een ticket richting mijn favoriete Afrikaanse dorpje, omdat ik het gevoel had dat mijn avontuur daar nog niet helemaal ‘af’ was. Ik zou in december terugvliegen – een jaar na het eerste afscheid. Toen we in september het nieuws kregen dat juf Joyce een baby had gekregen, kon mijn geluk niet op. Ik kon niet wachten om op het vliegtuig te stappen en dat kleine wonder in mijn armen te houden.

Begin december kwam ik aan en bezocht ik Joyce, haar man Fidèle en hun prachtige babydochter Catherine. Ik genoot er van om haar vast te houden, te kijken naar haar mooie kleine neusje en gewoon verliefd te worden op dit schattige wezentje. Het verdriet overviel me dan ook heel hard toen ik enkele dagen later telefoon kreeg van Joyce dat hun meisje gestorven was. Ik leefde van zeer dichtbij mee met hun verhaal: ik ging vaak langs, ondersteunde waar mogelijk en probeerde gewoon een goede vriend te zijn.

Tien jaar later verloor ik mijn eigen zoon. Het triggerde me om Joyce opnieuw op te zoeken, om mijn ervaringen en verdriet met haar te delen. Ik had het gevoel dat ik nu pas dit gesprek kon aangaan, van mama tot mama, lotgenoten onder elkaar. Ik was benieuwd hoe ze er nu tegenover stond, wat deze herinneringen met mij zou doen, nu ik er zelf middenin stond. Het was een fijn weerzien en we geraakten niet uitgepraat over het leven, over onze ervaringen en over hoe alles gelopen is.

Kan je me iets vertellen over je zwangerschap en de geboorte van Catherine?

Het was een goede zwangerschap, ik ondervond geen problemen. Ik was zeer gelukkig en had eigenlijk nooit kunnen inschatten dat er achteraf iets zou fout lopen.

De bevalling zelf was best lastig. Ik heb een hele lange arbeid gehad, meer dan twee dagen aan een stuk. Het bleef maar duren. Tijdens de tweede nacht ben ik dan bevallen van mijn prachtig meisje. Ook de maanden erna was er niets aan de hand, Catherine was een hele normale baby. Ik maakte me weinig zorgen, ze deed het fantastisch.

Tot begin december. Doorheen de dag was er niets aan de hand met Catherine. ’s Avonds rond 11 uur begon ze echter onophoudelijk te huilen. We deden er alles aan om haar te troosten, maar het stopte niet. Plots gaf ze over en merkten we dat ze ademhalingsproblemen kreeg. We reden op de motorfiets naar het ziekenhuis, met Catherine dicht bij ons. Daar konden ze echter niet veel meer voor haar doen en even later is ze gestorven. De dokters zeiden dat het braaksel de luchtpijp geblokkeerd had en dat ze dus gestorven is door verstikking.

Daarna werd er zeer praktisch gehandeld. We kregen in het ziekenhuis een certificaat waarop staat dat de baby gestorven is in het hospitaal. Met dat certificaat moesten we dan naar de politie om de dood van ons baby’tje aan te geven. We reden op de motorfiets terug naar huis, samen met Catherine. We belden wat vrienden om hen te informeren wat er gebeurd was. Vrienden en familie kwamen samen en bleven de hele nacht bij ons. Ik herinner me ook de vreselijke telefoon naar onze ouders, die ‘upcountry’ wonen. (Up country betekent dat ze op het platteland wonen, op vele kilometers afstand). Je wilt hen natuurlijk dichtbij, maar de grote afstand maakte dat niet mogelijk. Dat was hartverscheurend.

De dag nadien gingen we met Catherine naar het mortuarium. Daar aangekomen kreeg ze een sticker op haar hoofd met haar naam op. Wij betaalden, zij kleedden haar uit en gaven ons de kleertjes terug. Daarna doen ze er alles aan om het lichaam in goede staat te houden tot aan de begrafenis. Dat is belangrijk dat dat goed gebeurt, want er is een open kist op de begrafenis. Verschillende familieleden die in de buurt van het mortuarium woonden, gingen regelmatig controleren of het lichaam wel goed behandeld werd. (Even verduidelijken dat een ‘open kist’ niet echt open is. De bovenkant van de kist is deels hout, deels glas. Je kan het baby’tje dus zien door de bovenkant van de kist.)

De begrafenis was voor mij een bijzonder moment. We hielden een fotosessie en vele vrienden hielden een speech. (Het is daar de gewoonte om niet alleen de mooie momenten in het leven, maar ook de verdrietige vast te leggen in beeldmateriaal. Het zijn herinneringen die ze willen koesteren, hoe triestig ze ook zijn.) Op het einde van de begrafenis werd het kistje in de put gelegd. Dat is de laatste keer dat ik mijn kleine meisje zag. Familieleden en vrienden schepten dan aarde op haar kist, tot het grafje helemaal dicht was.

We begroeven haar op een kerkhof in Mombasa, op een stukje grond dat we kochten. Een volwassene begraaf je niet per se op een begraafplaats, maar eerder thuis. (Daarmee doelen ze dan upcountry, waar je een stuk grond hebt met de hele familie.) Maar het is heel duur om een lichaam te vervoeren en dat was voor ons niet betaalbaar. Nu ik terug upcountry woon bij de rest van mijn familie, vind ik het natuurlijk wel jammer dat ze zo ver weg is.

Na de begrafenis gingen we gewoon terug naar huis. Het was zo ongelofelijk hard en moeilijk, ik kon het maar niet geloven dat Catherine er niet meer was. In het begin bezocht ik het grafje heel vaak, maar naarmate de tijd verstreek steeds minder. Ik bleef er maar aan denken en kon het niet achter me laten. Dus heb ik besloten er niet meer heen te gaan. Ik kan me zelfs niet meer herinneren wanneer ik er voor het laatst was.

Hoe heb je deze periode van rouw ervaren, hoe ben je daar mee omgegaan?

Het was zo ongelooflijk pijnlijk. Catherine was onze eerstgeborene: ik was zo gelukkig met mijn baby’tje, vergat al de pijn van de bevalling en genoot zo hard van mijn kleine meisje. Na haar overlijden, huilde ik dag en nacht, ik kon niet stoppen. Maar het is God die geeft en neemt. Het verdriet verdween stilaan en ik kreeg troost uit mijn contact met God. Ik putte kracht uit mijn gebeden en door met vrienden te praten. Ik geraakte er bovenop, stap per stap. Ik geloof dat Catherine nu in de hemel is, als een kleine engel die over ons waakt en bidt voor ons.

Fidèl, mijn man, had ook veel verdriet. Hij is de papa en voelde evenzeer de pijn. Maar mannen zijn sterker dan wij, vrouwen. Ik heb hem nooit zien wenen. Maar ik kon aan alles zien dat hij pijn had.

Na Catherine ben je nog drie keer mama geworden. Hoe heb je die zwangerschappen ervaren?

Kort na het overlijden van Catherine, had ik een miskraam. Er was daarna zo veel angst, ik was bang dat ik nooit meer een baby zou krijgen. Dat was een hele moeilijke periode. Ik bleef maar bidden dat God me op een dag zou zegenen met een baby.

Wat later was ik opnieuw zwanger en 9 maanden later is John geboren. De zwangerschap verliep op zich heel goed, maar ik leefde wel in continue angst om opnieuw een miskraam te hebben. Ook na de geboorte bleef angst vaak overheersen. Van zodra John ziek was, was ik in paniek. Ik ging om de haverklap naar het ziekenhuis, om te laten controleren of alles in orde was. Toen John drie maand werd, had ik het heel lastig. Ik was zo bang om hetzelfde mee te maken als met Catherine. Maar alles ging goed en John groeide op tot een prachtig kind.

Daarna kreeg ik nog een dochter en een zoon, Stephanie en Joseph. Beide zwangerschappen heb ik als heel normaal ervaren. Ik had totaal geen angsten meer, ik was er helemaal van hersteld.

Hoe aanwezig is Catherine nog in jullie gezin op dit moment?

Ik heb de kinderen er nooit over verteld. Als ze wat ouder zijn, zal ik ze vertellen dat ze nog een zus hebben, maar nu vind ik ze nog te jong om dit te kunnen begrijpen.

Met Fidèl praatte ik er in het begin wel veel over, maar nu niet meer. Het is hier ook niet de gewoonte om de verjaardag of de sterfdatum te vieren van iemand die gestorven is. Als er bij ons iemand sterft, is het ook echt voorbij. We gaan wel naar het graf, leggen er bloemen op, maar daar stopt het bij.

Wat zou je nog willen zeggen aan andere ouders die een kindje verloren?

Mijn advies is om nooit de hoop te verliezen. Ik heb mijn baby Catherine moeten afgeven, maar ik ben dankbaar voor wat ik wel heb en ik haal daar veel geluk uit. Je moet er op vertrouwen dat alles goed komt. Je zal zeer gelukkig worden, daar moet je van uit gaan!