‘Last Days’ van Lieve Blancquaert is een uniek boek dat het thema rouw en verlies verkent vanuit een wereldwijd perspectief. Door middel van een reeks aangrijpende interviews en foto’s neemt Blancquaert de lezer mee op een reis door verschillende culturen en delen van de wereld, waarbij ze de zowel algemene als persoonlijke aspecten van verlies belicht.

Voor ons, gewend aan de droefheid en somberheid rondom het afscheid van onze geliefden, was de reis met Lieve Blancquaert langs een achttal wereldlocaties met uitbundige uitvaartrituelen een ontdekkingsreis. Vanuit de diepgewortelde overtuiging dat de dood niet het eind van het leven is maar het begin van een nieuwe fase worden uitvaarten uitbundige volksfeesten waarin kosten noch moeite worden gespaard om de overledenen te begeleiden naar hun eeuwige geluk. “Met Last Days kijk ik hoe we op deze planeet oud worden en sterven”, aldus Lieve.

Blancquaert neemt ons onder andere mee naar Ghana, de Verenigde Staten, Mexico, India en Indonesië. Vooral daar heeft het verhaal mij persoonlijk gegrepen. Lange tijd (soms jaren) worden overledenen ‘opgebaard’ bij de familie thuis om te sparen voor een buffel wiens bloed nodig is voor het begrafenisritueel. Ze zijn dan in het lokale taalgebruik niet ‘dood’ maar ‘een beetje ziek’. Eens het geld bij elkaar is gespaard worden de overledenen netjes aangekleed en van spullen voorzien in kisten (of grotten) gelegd, om ze na een aantal jaren weer tevoorschijn te halen voor ‘groot onderhoud’: nieuwe bekleding van de kist, nieuwe kleding… Een blij weerzien met overleden familie dat uitbundig wordt gefotografeerd. 1 van de foto’s geeft het lichaam van een klein meisje weer met een nog volledig intacte roze pop in haar kistje. Een pakkend beeld.

Een van de sterke punten van ‘Last Days’ is de manier waarop het de diversiteit van menselijke ervaringen belicht. Via de diverse interviews geeft het boek een kijkje in de verschillende manieren waarop mensen omgaan met rouw en verlies, van de rituelen en ceremonies van inheemse gemeenschappen tot de meer individuele aanpak van de moderne samenleving.

Elk hoofdstuk is een aangrijpende en ontroerende verkenning van verdriet en Blancquaert slaagt er uitstekend in de intensiteit van deze momenten vast te leggen. Of het nu gaat om de rauwe pijn van een nabestaande ouder of de stille berusting van iemand die alles heeft verloren, men voelt een diepe empathie en begrip voor de personen en hun ervaringen.

Een ander opvallend aspect van ‘Last Days’ is de manier waarop het de connecties onderzoekt tussen rouw en cultuur. Blancquaert verweeft deze elementen tot een rijk verhaal dat de complexe manieren weergeeft waarop verlies en rouw worden ervaren en uitgedrukt in verschillende delen van de wereld.

Kortom, ‘Last Days’ is een opmerkelijk en krachtig boek dat een uniek perspectief biedt op de menselijke ervaring van rouw en verlies. Met zijn levendige schrijfstijl, diverse interviews en verkenning van diverse culturen is het een boek dat iedereen zal aanspreken die ooit een verlies heeft meegemaakt. Of u nu op zoek bent naar troost of gewoon een beter begrip wilt krijgen van deze ervaring, ‘Last Days’ is een boek dat het lezen meer dan waard is.

Nicola, papa van Norah*